Nadir Toprak Elementleri!

Trump, Ukrayna-Rusya savaşını bitirme karşılığında Ukrayna'nın 'Nadir toprak elementleri'ni istedi. Zelenski kabul etmeyince, O'nu basın önünde azarladı, aşağıladı ve dövmekten beter etti.

       Türkiye Cumhurbaşkanı  Erdoğan'ın Trump ile Beyaz Saray'da yaptığı son görüşmede, Trump'ın Türkiye'den Eskişehir Beylikova'da bulunan 'Nadir toprak Elementleri'ni istediği belirtiliyor. Türkiye'nin verip vermediği belli değil. Ülkemizin geleceği açısından çok önemli olan bu elementleri işleyecek teknolojiyi kendimiz oluşturmalıyız.

          *

       Peki 'Nadir toprak Elementleri' nedir ve ne ne işe yarar?

-Skandiyum(havacılık bileşenleri, buhar lambaları)

-Hriyum(lazerler, mikrodalga filtreleri)

-Lantan(kamera lensleri, pil elektronları)

-Promedyum(nükleer piller)

-Samaryum(nötron yakalama, mıknatıslar)

-İterbiyum(kızılötesi lazer, kimyasal indirgenler)..

Şirketlere verilen maden ruhsatı sayısı 2002'ye kadar 2 binin altında iken, günümüzde ise 400 bine ulaşmıştır. (1)

          *

       Eskişehir, Beylikova'da bulunan

17 tane 'Nadir toprak elementleri' rezervinin 694 milyon ton olduğu belirtiliyor. Rezerv ve üretim yönünden dünyada ilk sırada Çin yer alıyor, 2.büyük rezerve ise Türkiye'nin sahip olduğu biliniyor. Eti Madencilik tarafından kurulan tesis ise az miktarda ürünü işliyor. 'Nadir toprak elementleri'nin ülkemizde işletilmesi için tesislerin kapasitesi arttırılmalı ve kendimiz işletmeliyiz.

       Cumhuriyet kurulduktan sonra Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından ülkemizdeki madenleri aramak amacıyla, MTA( Maden Tetkik Arama Kurumu) kuruldu. Yapılan çalışmalar sonunda keşfedilen madenler işletilmeye başlandı. Günümüzde pek çok maden işlenerek yurt dışına ihraç ediliyor. Ancak dünyanın en zengin 'Bor madeni(dünya üretiminin %73'üne sahip) rezervine sahip olan Türkiye, işlemeden sattığı için bu değerli madenden yeterli gelir elde edemiyor.

       Türkiye'de yerin hem altı hem de üstü çok zengin. Uzaydan tesbit edilen görüntülerle nerede hangi madenin olduğu tesbit ediliyor. Yurt dışı kaynaklı ve yurt içi bağlantılı şirketler devreye giriyor; maden çıkarmak için müracaat ediyorlar. Eskiden ÇED(Çevre Etki Değerlendirme) raporu için beklenirdi. Şimdi sonuç beklenmeden hemen faaliyete geçiliyor ve binlerce ağaç kesiliyor. Altın aramak için Kazdağları'nda yüzbinlerce ağaç kesildi ve dağ yolunmuş kaza çevrildi.

       En son çıkarılan 'Zeytin Yasası' gereğince maden sahalarında yer alan zeytinlikler kurban edilmeye başlandı.

       Madenlerin çıkarılması ve işletilmesinde şirketlerin değil gerçek kamu olan halkın çıkarları gözetilmelidir. Madenler, kamu malıdır; şirketlere ve yabancı devletlere verilmemelidir.

       Günümüzde teknolojik yönden gelişmiş devletlerin dünya ekonomisine hakim olabilmesi, savunma sanayiinde, uzay teknolojisinde, yeni nesil silahların yapımında ve tıp teknolojisinde, dijital dünyada 'Nadir toprak elementleri' çok önemlidir ve dünyaya hakim olmak isteyen ABD'ye verilmemelidir; bu zenginlikten kendi ülkemiz ve yoksul halkımız yararlanmalıdır.

          *

       Eskişehir topraklarında Kurtuluş Savaşı yaşandı. Kütahya-Eskişehir Muharebeleri'nde  İngilizlerin desteğindeki Yunanlılara yenildik ve Kütahya, Uşak, Afyon, Eskişehir kaybedildi. Bu yenilgiden sonra Türk ordusu, Sakarya Nehri doğusuna çekildi. Yunanlılar, Ankara- Polatlı'ya kadar ilerlemişti. Yaklaşık 1 yıl süren hazırlıktan sonra yapılan Sakarya Savaşı, Eskişehir topraklarında yaşandı. 100 kilometrelik bir hat boyunca 22 gün 22 gece süren çetin bir savaş yaşandı(1921), Gazi Mustafa Kemal Atatürk komutasındaki Türk ordusu zafer kazandı ve Yunanlılar geri çekilmeye başladılar. Kurtuluş Savaşı'nda zafer, Büyük Taarruz(26 Ağustos 1922) ve Başkomutanlık Meydan Savaşı

(30 Ağustos 1922) ile kazanıldı. Savaşı kazanmak için yüzbinlerce şehit verildi.

       Eskişehir- Beylikova'da bulunan dünyanın en zengin 2.rezerv kaynağı olan 'Nadir toprak elementlerini emperyalist ABD'ye vermek; emperyalizme karşı vatan topraklarını savunmak için toprağa düşen ve kanlarıyla yeraltındaki madenleri nadir hale getiren şehitlerimize saygısızlıktır.

Kaynak:

(1) - Mustafa Balbay'ın

 9 Ekim 2025 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'ndeki köşe yazısı.