Dalaman Çayı’nın Kalbi Satışta: Özcan Akköprü HES’in Satışını Meclis Gündemine Taşıdı
Dalaman Çayı’nın Kalbi Satışta: Özcan Akköprü HES’in Satışını Meclis Gündemine Taşıdı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın yanıtlaması istemiyle Meclis’e soru önergesi veren Gizem Özcan, “Akköprü HES’in özelleştirme süreci planlanırken, Muğla Büyükşehir Belediyesi, Köyceğiz Belediyesi, sulama birlikleri, ilgili meslek odaları, bölge halkı ve sivil toplum kuruluşlarının görüşleri alınmış mıdır? “ dedi.
Muğla’nın Köyceğiz ilçesinde yer alan ve Dalaman Çayı üzerinde kurulu bulunan Akköprü
Hidroelektrik Santrali’nin (HES) “işletme hakkı devri” yöntemiyle özelleştirileceği, 10 Mayıs
2025 tarihli Resmî Gazete’de duyuruldu. 2012 yılından bu yana faaliyet gösteren santral, 393
milyon metreküp su kapasitesine, 115 megavat kurulu güce ve yıllık 343 gigavat-saat üretim
kapasitesine sahip bulunuyor. Stratejik bir kamu yatırımı olmasına rağmen santralin özel
sektöre devredilmesinin kamu yararı açısından ciddi soru işaretleri yarattığını ifade eden
Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, konuyu Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)
gündemine taşıdı. Özcan, santralin stratejik, çevresel ve kamusal niteliğine dikkat çekerek,
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın yanıtlaması istemiyle Meclise soru
önergesi verdi.
“Yerel yönetimler sürece aktif olarak katılmalıdır”
Stratejik ve kamusal açıdan yaşamsal öneme sahip bir alt yapı yatırımının özel çıkarlar uğruna
elden çıkarılması yerine; kamusal denetim altında, şeffaf ve halkın yararına hizmet üretecek
şekilde yönetilmesi gerektiğine dikkat çeken Özcan, kentimizi ilgilendiren böylesine kritik bir
kararda Muğla Büyükşehir Belediyesi ve Köyceğiz Belediyesi’nin itirazlarının hesaba
katılmamasını eleştirdi. Özcan, “Akköprü HES’in yalnızca enerji üretimi açısından değil;
bölgesel su yönetimi, tarımsal sulama, taşkın kontrolü ve ekosistem dengesi bakımından da
önemli bir kamu yatırımıdır. Söz konusu santral, Dalaman Çayı havzasındaki tarımsal üretimi
doğrudan etkileyen su rejiminin düzenlenmesinde merkezi bir rol oynamaktadır. Bu nedenle,
stratejik ve kamusal açıdan yaşamsal öneme sahip bir altyapı tesisinin özelleştirilmesi; kamu
denetiminin zayıflamasına, çevresel sürdürülebilirliğin riske atılmasına ve kamu
kaynaklarının piyasa mantığına terk edilmesine yol açabilecektir. Enerji üretimi gibi temel ve
kamusal bir hizmetin özel sektöre devri, hem kamu yararına aykırı sonuçlar doğurabilecek
hem de uzun vadede yerel halkın yaşam kalitesi, çevresel bütünlük ve bölgesel ekonomik
denge üzerinde olumsuz etkiler yaratabilecektir” dedi.
Özcan, Muğla Büyükşehir Belediyesi ve Köyceğiz Belediyesi’nin Akköprü HES’in kamusal
olarak işletilmesi için her türlü çaba içinde olacağını da vurguladı.
Özcan’dan Bakan Bayraktar’a 12 soru
Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan
Bayraktar’a yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti;
Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) mülkiyetinde bulunan Akköprü HES ve santralin
kullanımındaki taşınmazların özelleştirme kapsam ve programına alınmasının hukuki,
ekonomik ve stratejik gerekçeleri nelerdir? Bu kararın kamu yararına uygunluğu
hususunda yapılmış bir etki analizi mevcut mudur?
2012 yılında hizmete giren, teknolojik olarak güncel ve yüksek üretkenliğe sahip bir
tesisin özelleştirilmesinin; kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanımı ile stratejik
altyapıların kamusal denetimi üzerindeki muhtemel etkileri değerlendirilmiş midir? Bu
kapsamda hazırlanan bir analiz raporu kamuoyu ile paylaşılacak mıdır?
Akköprü HES’e ilişkin özelleştirme kararına dair teknik, ekonomik ve çevresel
fizibilite raporları, değerleme çalışmaları ve etki analizleri kamuoyuna açık mıdır? Bu
belgelerin kamu denetimi ve şeffaflık ilkeleri çerçevesinde erişime açılması
planlanmakta mıdır?
Akköprü HES’in özelleştirilmesi hâlinde, santralden elde edilen gelirlerin kamuya
sağladığı fayda ile özel sektöre devredildikten sonra beklenen fayda arasında bir
karşılaştırma yapılmış mıdır? Yapıldıysa bu karşılaştırmanın sonuçları kamuoyuyla
paylaşılmış mıdır?
Akköprü HES’in özelleştirme süreci planlanırken, Muğla Büyükşehir Belediyesi,
Köyceğiz Belediyesi, sulama birlikleri, ilgili meslek odaları, bölge halkı ve sivil
toplum kuruluşlarının görüşleri alınmış mıdır? Alınmadıysa gerekçesi nedir?
Bölge halkının yaşam hakkını, çevresel sürdürülebilirliği ve yerel ekonomiyi doğrudan
etkileyen bu tür karar süreçlerinde halkın katılımı neden sağlanmamıştır?
Akköprü HES’in özelleştirilmesinden sonra, işletmeci şirketin çevre koruma
yükümlülüklerinin denetimi nasıl ve hangi kurumlar aracılığıyla sağlanacaktır? Enerji
üretimi sürecinde Dalaman Çayı ekosistemine yönelik oluşabilecek zararların
önlenmesi amacıyla hangi önlemler alınacaktır?
Akköprü HES’in stratejik konumu, Dalaman Çayı üzerindeki su rejimi yönetimi ve
tarımsal sulama açısından bölgeye sağladığı işlev dikkate alındığında; özelleştirmenin
bölgedeki tarımsal üretim, taşkın yönetimi ve çevresel sürdürülebilirlik üzerindeki
muhtemel etkileri analiz edilmiş midir?
Özelleştirme sonrası Akköprü HES’in üretim kapasitesinde düşüş yaşanması ihtimali
değerlendirilmiş midir? Santral için herhangi bir asgari üretim taahhüdü öngörülmekte
midir?
4046 sayılı Özelleştirme Kanunu kapsamında bu özelleştirme sürecinde kamu zararı
doğmaması adına hangi ön denetim ve kontrol mekanizmaları devreye alınmıştır?
Akköprü HES’te hâlihazırda görev yapan personelin özelleştirme sonrası istihdam
statüleri ne olacaktır? İş güvenceleri, özlük hakları ve sosyal haklarına ilişkin ne tür
düzenlemeler öngörülmektedir?
Akköprü HES dışında, 2025 yılı itibarıyla özelleştirme kapsamına alınan başka hangi
hidroelektrik santraller bulunmaktadır? Bu tesislerin adları, bulundukları iller ve
uygulanacak özelleştirme yöntemleri nelerdir?
